Recensies
PZC, Willem Nijssen,05 november 2010
Mooie Anna heeft een verhaal te vertellen. Een levensverhaal. Uitzonderlijk vanwege bepaalde feiten. Universeel in zijn voor- en tegenspoed. Waarom je ernaar zou willen luisteren? Omdat Anna je méér wil laten zien (of horen) dan gewoonlijk. Dat laatste met name ook uitgedrukt door het decor: een grote spiegelwand laat je steeds ook de 'achterkant' zien. Functioneel is dat niet, maar als gebaar van totale openheid mag het zeker tellen. En visueel is het aantrekkelijk, er valt twee keer zoveel (en méér, en vanuit een andere hoek) te zien in die o zo sobere wereld van mooie Anna, een Zeeuwse kruideniersdochter.
Ze vertelt en vertelt, en toch wordt het nooit een monoloog. Want hij, haar grote liefde, is er altijd bij. En hij vertelt méé. Anna is niet alleen in dat sobere decor, een kruidenierskast vóór die spiegelwand. Híj is er ook. In de persoon van een muzikant, een gitarist. Hij begeleidt haar poëtische liefdesverhaal (waarvan ook het Zeeuwse land zijn deel krijgt) met gracieus getokkel. Haar sombere momenten met een zwaarder en dieper ritme. Haar wanhoop met jammerende snaren. En zijn eigen verdriet uit hij met heftige uithalen, met onvervalste bluesakkoorden en soms met een rauw rockend, woordloos lied. Zijn muziek en zijn lichaamstaal spreken even duidelijk van wervelende liefde en van verlammende tegenslag als al háár woorden. Hij spreekt het verhaal méé. Maar hij spreekt ook zijn eigen verhaal. In duet. In muziek.
Van het verhaal van Anna bestaan duizenden varianten. Ze zouden allemáál een plek op het podium verdienen. Of geen van alle? Eén ervan, als 'standbeeld' voor alle. Dat zeker. Het zijn in 'Mooie Anna' tenslotte niet de woorden die beklijven, maar wel de vorm. De lichaamstaal, van Ilse Uitterlinden maar vooral die van Wiek Hijmans. De visuele effecten. En dan vooral de muziek. Goede keuze, sterk effect. Een standbeeld.
De Volkskrant, Annette Embrechts, 8 november 2010
Een mooie zeeuwse familiegeschiedenis
de onverwachte combinatie van een elektrische gitaar en een familiegeschiedenis uit de vorige eeuw werkt
De jonge regisseuse Annechien Koerselman had nog iets vrijer met de monoloog om mogen gaan. Nu plaatst ze Uitterlinden in een fraai, maar strak decor - een kruidenierskast met een bovenplaat vol zand. Daarop worden beelden geprojecteerd van wuivend graan en kolkend water. [...] de momenten waarop de actrice met de zandkorrels speelt zijn een prachtige illustratie van het feit dat de historische watersnoodramp alle standverschillen voor één keer wegvaagde. Een moment waarop Mooie Anna haar leven lang heeft gewacht.
Cultura Zeelandica, Rolf Bosboom, 05 november 2010
Een fraaie productie - geschreven door Marjolein Bierens (Ik Zeeuws Meisje) en geregisseerd door Annechien Koerselman (Amanda) - vertelt het smartelijke levensverhaal van een Zeeuwse kruideniersdochter die ondanks het standsverschil trouwt met een rijke boerenzoon.
Wiek Hijmans. Hij zorgt voor tegenspel, niet in woorden maar in muzieknoten. De Zeeuwse fado die hij componeerde en die uitstekend gedoseerd met de tekst wordt verweven, geeft de voorstelling een extra dimensie.
Het gebruik van spiegels biedt de toeschouwer meerdere perspectieven. Bovendien zorgt de demontage van het decor voor de apotheose van Mooie Anna.
Marjon Sarneel, 05 november 2010
De boerenzoon en het kruideniersmeisje. Het water en het land. Puur geluk en verscheurend verdriet. Binnen en buiten. Hoop en wanhoop. Universele elementen, maar Mooie Anna is toch onmiskenbaar een Zeeuws stuk. De boerenmutsen, de zuinigheid, het strenge geloof, de mosselvissers en natuurlijk de Watersnoodramp. Mooie Anna is op een organische wijze uit Zeeland geboren. Bovendien speelt het zich af in een buitengewoon en een functioneel decor, dat op unieke wijze mee beweegt met de ontwikkelingen in het stuk.
Naast Ilse Uitterlinden staat gitarist Wiek Hijmans. Hij reageert, reclameert, ondersteunt en becommentarieert haar woorden en gevoelens met zijn gitaarspel. Hijmans en Uitterlinden smelten samen als een twee-eenheid: Anna en haar boerenzoon.
Zeeland heeft er weer een prachtig toneelstuk bij. Een stuk dat op originele wijze getuigt over het verleden, over de aard en daadkracht van de Zeeuwen. Ontroerend en herkenbaar.
Voorpublicatie
PZC, Ali Pankow, 01 november 2010
,,Ik was op school heel slecht in dansjes instuderen’’, grinnikt Wiek Hijmans verontschuldigend als regisseur Annechien Koerselman hem een erotisch geladen mise-en-scène laat overdoen. Hijmans heeft niet alleen als componist/gitarist een belangrijk aandeel in de voorstelling, hij geeft ook gestalte aan ‘de boerenzoon’, de man die in het leven van Anna een belangrijke rol speelt. Hij is niet opgeleid als acteur, maar leverde als uitvoerend musicus al veel vaker een aandeel in theatervoorstellingen. ,,Ik beweer niet dat ik op het punt van acteren de gêne voorbij ben, maar ik durf er nu wel mijn kracht in te zoeken. Een voorwaarde voor mij is dat de mensen met wie ik de voorstelling mag maken mij het vertrouwen geven dat het goed komt.’’
Op dat vertrouwen kan hij in dit geval rekenen. ,,Ik ben heel blij met de inbreng van Wiek. Door hem als gitarist de rol van de man te laten vertolken ontstaat er een mooie dialoog. In feite is het muziektheater geworden. Je kunt het geen monoloog meer noemen’’, zegt Koerselman.
Bij de eerste lezing van het stuk viel het Koerselman op dat zij als enige van de cast af en toe smakelijk moest lachen. Zij schrijft het toe aan haar relativeringsvermogen dat zij tussen alle rampspoed ook de humor herkent. ,,Bovendien houd ik van mensen die zich er niet zomaar onder laten krijgen, maar ondanks tegenslag blijven doorzetten. Dat geldt ook voor Anna. Zij gaat niet in haar leven hangen. Ondanks veel tegenslag biedt haar verhaal dan ook veel humor’’, aldus de regisseur
Vormgeefster Yvon Muller met wie zij vaak samenwerkt, vroeg zich wel af of één iemand in zijn leven wel zoveel rampspoed kan beleven. ,,Ach, al die gebeurtenissen zijn verspreid over minstens 70 jaar’’, relativeert Koerselman. Wat haar betreft biedt dit levensverhaal in de eerste plaats een ode aan de liefde. Ilse Uitterlinden valt de regisseur daar direct in bij: ,,Mooie Anna gaat keihard voor de liefde met alles erop en eraan. Alle humor en gekte. Dat spreekt mij zeer aan. Ik ga zelf ook wel voor de pathétique.’’ De actrice begrijpt haar rolfiguur dus wel in haar keus voor de boerenzoon, ondanks het enorme geduld dat ze daarbij moet opbrengen. Een andere aanbidder maakt geen kans, omdat…de ladder onder mij niet onbeweeglijk was als hij in de winkel kwam, mijn handen niet beefden als ik de suiker afwoog, de weegschaal in zijn nabijheid niet grillig was. Er in mij helemaal niets bewoog als ik in bed aan zijn lippen dacht.
Koerselman regisseert graag vanuit een ‘prettig kader’, zoals zij het zelf omschrijft. Zij doelt op de vormgeving die Yvon Muller creëert. Voor ‘Mooie Anna’ maakte Muller een boeiend transparant toneelbeeld met behulp van een langwerpige tafel (toonbank), wit zand, stopflessen, projectie, een spiegelwand en reflectie. Het roept een mix aan beelden van buiten- en binnenwereld op. Het decor kan zowel in een grote zaal als De Mythe in Goes als in de kleinere Zeeuwse dorpshuizen tot zijn recht komen. ,,Bovendien krijg ik nu het changement dat ik er dit keer zo graag in wilde hebben. Het decor is zo bedacht dat het in duigen kan vallen’’, vertelt Muller. ,,Bij ons gaat het meestal stuk aan het einde’’, lacht Koerselman. ,,Bij Amanda, de monoloog die ik eerder voor Zeelandia regisseerde, was mijn familie dan ook verbaasd dat alles zo netjes heel bleef.’’
Dan pakt zij de draad van de repetitie weer snel op en ‘jaagt’ actrice en gitarist de speelvloer op. Die erotisch geladen mise-en-scène moet nog een keer over. ,,Jezus, dit lijkt op theater. Je doet één keer iets en dan moet je het in eens dertig keer doen’’, zegt Hijmans. Iedereen lacht. ,,Fijn, het sap en het plezier moet erin zitten voor een goed repetitieproces’’, vindt Uitterlinden.
PZC, Willem Nijssen, 28 oktober 2010
Gelukkig heeft Zeelandia wel wat ervaring met monologen. Amanda (uit 2008) is zo'n voorstelling die is blijven plakken.
De Middelburgse Bode, Eugène de Kok, 03 november 2010
Op toneel speelt Hijmans de man van de Vlaamse actrice Ilse Uitterlinden, die 'Mooie Anna' vertolkt. Haar poëtische monoloog krijgt tegenwicht van de electrische gitaar. Zo ontstond er, om met Theaterproductiehuis Zeelandia's woorden te spreken, een Zeeuwse Fado. "Het was de vraag hoe het zich zou ontwikkelen, maar we hebben gekeken waar muziek nodig was", zegt Koerselman. "Nu is het een dynamisch geheel geworden. De muziek is niet het behang, zoals je dat in andere voorstellingen wel eens ziet.". Uitterlinden knikt instemmend. "Het stuk zit zo in elkaar, dat de muziek het rijker maakt. De Muziek heft de teksten op." Hijmans zegt dat dat ook de verdienste is van de regisseuse. "Wij hadden die derde stem nodig die de effecten van ons spel beoordeelde en becommentarieerde. Als mensen niet gewend zijn om met muziek te werken, dan lukt het niet.
Hoewel het zich in Zeeland aan het begin van de 20e eeuw afspeelt, heb je volgens de regisseuse \"geen moment de gedachte dat dat het geval is. "Mensen die Zeeland kennen, zullen er ongetwijfeld veel bekends in tegenkomen. Maar het gaat over universele thema's. Het is een ode aan het leven en de liefde.
Eendrachtsbode, november 2010
